Czasy w języku angielskim – wszystko, co musisz wiedzieć

Gramatyka języka angielskiego to dla wielu osób uczących się najtrudniejsza część do opanowania. Przeraża nas ilość czasów, mowa zależna, strona bierna, konieczność ciągłego uczenia się. Czy faktycznie to wszystko jest takie trudne? Okazuje się, że wystarczy podstawowa znajomość pięciu najważniejszych czasów i możemy bez większego problemu porozumieć się (oczywiście znając słownictwo) z osobami z krajów anglojęzycznych. Aby ułatwić wam naukę, postanowiliśmy zebrać w jednym artykule wszystkie najważniejsze informacje na temat angielskich czasów, ich budowy oraz tego, kiedy ich używamy.

Ile czasów jest w języku angielskim?

Jeżeli chodzi o ilość czasów, to można spotkać dwie szkoły mówiące, że w języku angielskim jest 12 lub 16 czasów. Jak jest faktycznie? Jeśli zaczniemy się zagłębiać w liczbę czasów, to możemy zabrnąć w tak zagmatwane korytarze gramatyczne, że najłatwiej będzie przyjąć, że mamy 12 czasów* (4 czasy teraźniejsze, 4 przeszłe oraz 4 przyszłe).

* samych czasów jest 3 (przeszły, teraźniejszy i przyszły) ale każdy z nich ma 4 aspekty. Dla ułatwienia nazywa się je wszystkie ‘czasami’.

Czasy teraźniejsze w języku angielskim

Present Simple – budowa i zasady

Aby zbudować zdanie w czasie teraźniejszym, potrzebujemy osoby, która wykonuje czynność oraz czasownika w formie podstawowej. Wygląda to tak:

*Od tej zasady istnieją wyjątki. W trzeciej osobie liczby pojedynczej do czasownika musimy dodać końcówkę -s, a w przypadkach, gdy czasownik kończy się na głoskę syczącą -es, ma to ułatwić wymowę, np.

To nie koniec, gdy czasownik kończy się na -y, a przed tą końcówką znajduje się spółgłoska, to w trzeciej osobie w takim przypadku zamiast -y wymawiamy -ies. Przykładowo

study → studies.

W przypadku have trzecia osoba liczby pojedynczej przyjmuje formę has.

Ponieważ czas Present Simple mówi o czynnościach wykonywanych regularnie, wśród słów powszechnie używanych do budowy tego czasu pojawiają się następujące zwroty: always, never, often, usually, every day/month/week, three times a day itp. Ich pojawienie się może nas nakierować, że mamy do czynienia z tym właśnie czasem.

Present Continuous – budowa i zasady

Present Continuous to czas, który poznajemy przeważnie na początku nauki języka angielskiego. Buduje się go z połączenia podmiotu, czasownika to be w odpowiedniej formie oraz czasownika z końcówką -ing.

Warto przypomnieć sobie odmianę to be, bo bez jej znajomości będziemy popełniać błędy. Poniżej dla przypomnienia:

Liczba pojedyncza:

1 os. I am

2 os. you are

3 os. he/she/it is

Liczba mnoga:

1 os. we are

2 os. you are

3 os. they are

Budowa czasowników z końcówką -ing wygląda to następująco:

write → writing

read → reading

Zwróćmy uwagę na czasowniki zakończone na -e. Końcówka ta zostaje zastąpiona przez -ing. Na przykład:

make → making

take → taking

Wyjątek stanowią też czasowniki jednosylabowe zakończone spółgłoską + samogłoską + spółgłoską. W ich przypadku musimy podwoić ostatnią spółgłoskę, by czasownik łatwiej się wymawiało*. Na przykład:

swim → swimming

get → getting

*Uwaga; podwajanie nie dotyczy spółgłosek x oraz w.

Pozostają jeszcze czasowniki kończące się na -ie. W zapisie ta końcówka zmienia się w -y:

lie → lying

tie → tying

Present Perfect – budowa i zasady

Jest to jeden z najbardziej skomplikowanych z czasów. Bez niego zrozumienie zasad języka angielskiego może być trudne. Present Perfect nie ma odpowiednika w języku polskim. Ważne jest to, abyśmy zrozumieli, że gdy używamy tego czasu, nie musimy się skupiać na tym, czy czynność przeszła została faktycznie dokonana. Ważne dla nas są jej skutki w teraźniejszości. Present Perfect budujemy w następujący sposób. Podmiot + have/has + III forma czasownika.

III forma czasownika nieregularnego pochodzi z tabelki czasowników, której po prostu trzeba się nauczyć na pamięć. W przypadku czasowników regularnych dodajemy im końcówkę -ed. Na przykład: start → started, close → closed.

Tutaj także nie może zabraknąć wyjątków. Jeśli czasownik kończy się na -e, to wtedy dodajemy jedynie -d. Na przykład believe → believed

Nadszedł czas, by przypomnieć o operatorze have i has oraz o tym, że można łączyć go z podmiotem:

I have → I’ve

you have → you’ve

she has → she’s

he has → he’s

it has → it’s

we have → we’ve

they have → they’ve

Czas Present Perfect ma też charakterystyczne słówka, które pojawiają się w zdaniach. Są to:

for→ od

since → od

already → już

always → zawsze

just → właśnie

yet → już; jeszcze

ever → kiedykolwiek

never → nigdy

lately → ostatnio

recently → ostatnio

Present Perfect Continuous – budowa i zasady

Czasu Present Perfect Continuous używamy do mówienia o zdarzeniach z przeszłości, które trwają do chwili obecnej lub właśnie się skończyły. Zdania w Present Perfect Continuous składają się z podmiotu + have/has been + czasownika z końcówką -ing.

Operator have/has przyjmuje formy: has dla trzeciej osoby liczby pojedynczej, a have dla pozostałych. Budowa wspomnianego czasu nie jest skomplikowana i naprawdę łatwo można ją sobie przyswoić. Podobnie jak w Present Perfect, osobę oraz operator można połączyć z podmiotem:

I have → I’ve

you have → you’ve

she has → she’s

he has → he’s

it has → it’s

we have → we’ve

they have → they’ve

Przykładowo:

He’s been travelling around the world for a month.

He’s been studying in the library for three hours.

Czasy przeszłe w języku angielskim

Past Simple – budowa i zasady

Czas ten, jak wspominaliśmy, określa wydarzenia z przeszłości, które się zakończyły. Jego budowa jest dość prosta. Zdania w tym czasie składają się bowiem z podmiotu + II formy czasownika.

Past Continuous – budowa i zasady

Czas Past Continuous jest podobny do czasu Present Continuous, różni się tym, że w jego budowie czasownik to be używany jest w formie przeszłej. Zdanie składa się z podmiotu + was/were + czasownika z końcówką -ing

Tworząc zdania w tym czasie, używamy słów, które określają daną chwilę, np.

when → kiedy

while → podczas gdy

at 6:00 → o szóstej

last night → ostatniej nocy

last year → w zeszłym roku

Jeszcze warto przypomnieć, kiedy to be przybiera jaką formę:

Liczba pojedyncza:

1 os. I was

2 os. you were

3 os. he/she/it was

Liczba mnoga

1 os. we were

2 os. you were

3 os. they were

Past Perfect – budowa i zasady

To czas, który może przysporzyć trochę kłopotów z racji tego, że opisuje czynność, która dokonała się, zanim rozpoczęła się inna czynność przeszła. Musimy zrozumieć zasadę działania tego czasu. Zdania budujemy w następujący sposób: podmiot + had + czasownik w III formie. Czasowniki regularne otrzymują końcówkę -e lub -ed.

Tutaj także do określenia czasu używamy wyrazów, które pomogą nam uszczegółowić, kiedy coś się wydarzyło, np.

just → właśnie

already → już

since → od jakiegoś momentu

for → przez jakiś czas

ever → kiedykolwiek

never → nigdy

Past Perfect Continuous – budowa i zasady

Prosty w budowie czas, który używany jest do opisywania czynności ciągłej w przeszłości, która zaczęła się, nim miała miejsce jakaś inna czynność przeszła. Zdania tworzymy w następujący sposób: podmiot + had been + czasownik z końcówką -ing. Można używać skróconej formy pierwszego operatora (’d been zamiast had been).

Często do określenia czasu używamy tutaj since (od jakiegoś momentu) lub for (przez jakiś czas).

Czasy przyszłe w języku angielskim

* czas bardzo rzadko stosowany w mowie potocznej

Future Simple – budowa i zasady

Czas ten składa się z podmiotu + will + czasownika w I formie.

Will możemy łączyć z osobą i tworzyć skróconą wersję:

I will → I’ll

you will → you’ll

she will → she’ll

he will → he’ll

it will → it’ll

we will → we’ll

they will → they’ll

Future Continuous – budowa i zasady

Ten czas przyszły składa się z podmiotu + will be + czasownika z końcówką -ing. Will be jest nieodmienne i identyczne dla każdej osoby liczby pojedynczej i mnogiej. Warto pamiętać, że czas ten wykorzystujemy, gdy wykonujemy czynności zaplanowane.

Future Perfect – budowa i zasady

Jest to czas, dzięki któremu możemy opisywać wydarzenia, które zakończą się przed danym momentem w przyszłości. Budowa tego czasu wygląda następująco: podmiot + will have + czasownik w III formie lub z końcówką -ed w przypadku czasowników regularnych.

Warto pamiętać, że w zdaniach niejednokrotnie będziemy używać określeń, które mają opisać czas, np.

by → przed

till → przed

before → przed

Future Perfect Continuous – budowa i zasady

To już ostatni z czasów przyszłych. Jak wspomnieliśmy, opisuje on sytuacje i czynności, które będą trwały do konkretnego momentu w przyszłości. Budowa wygląda w następujący sposób: podmiot + will have + been + czasownik z końcówką -ing.

Jak uczyć się stosowania czasów w języku angielskim?

Czasy same nie wskoczą nam do głowy. Musimy ćwiczyć i powtarzać zasady budowy czasów. Dobrze jest pracować z tekstem oraz z lektorem. Jednym z ciekawych sposób jest czytanie po angielsku książki lub komiksu i zgadywanie, w jakim czasie napisany jest dany fragment czy też akapit. Ważne jest też codzienne obcowanie z angielskim więc oglądaj, słuchaj i czytaj ile tylko się da.

Warto skorzystać z wysokiej jakości materiałów edukacyjnych, które ułatwią uczenie się. Można takie znaleźć na naszej stronie. Są wśród nich ebooki oraz infografiki, a także inne materiały (webinary), które można pobrać i wykorzystać do codziennych zadań i ćwiczeń. Wspomniane pliki dostępne są pod tym adresem: https://pl.tutlo.com/materialy.

Oczywiście najlepszym sposobem uczenia się jest praca z lektorem, dzięki zajęciom z polskim nauczycielem lub native speakerem najszybciej i najłatwiej powtórzymy materiał i przyswoimy wiedzę.

Aby nie zapominać zasad językowych, ważne jest aktywne powtarzanie materiału, pamiętajmy o tym i nie poddawajmy się. Powodzenia.